Wft
Terug naar overzicht
blog

Bestrijding zorgfraude: wacht niet tot nieuwe wet met screenen van zorgaanbieders

Dit artikel verscheen (in verkorte vorm) ook in Trouw.

Jaarlijks wordt naar schatting voor zo’n 100 miljoen euro gefraudeerd in de zorg. Om dergelijke fraudegevallen beter het hoofd te kunnen bieden, is een wetsvoorstel in de maak met strengere regels voor nieuwe zorgaanbieders. Het duurt echter nog tot minstens 2021 voordat deze wet een feit is. Toch kunnen betrokken instanties nu al de handschoen oppakken om zorgfraude tegen te gaan.

In de zorg is het makkelijk frauderen. Gebrek aan toezicht, regels en screening zorgen ervoor dat frauduleuze zorgaanbieders ongestoord hun gang kunnen gaan, zo blijkt uit recente berichtgeving in diverse media. Het probleem is zelfs zo omvangrijk dat het OM zich onlangs genoodzaakt voelde om de noodklok te luiden omdat zij onvoldoende capaciteit heeft om problemen met zorgfraude aan te pakken.

In een poging malafide zorgaanbieders te bestrijden, werkt minister De Jonge aan een wetsvoorstel dat strengere kwaliteitseisen en een vergunningsplicht oplegt aan nieuwe zorgaanbieders. Ook wordt de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) van toepassing op vergunningstrajecten in de zorg. Stuk voor stuk goede maatregelen om zorgaanbieders te screenen en waar nodig te weigeren.

Voorlopig verandert er in de praktijk echter niets: het duurt nog een tijd voordat een definitief wetsvoorstel aan de Tweede Kamer wordt voorgelegd en strengere maatregelen van kracht worden. Toch kunnen zorgkantoren, zorgverzekeraars en gemeenten nu al wel degelijk acties tegen fraude ondernemen.

De aanpak van dit probleem begint immers bij het vroegtijdig herkennen van fraudesignalen. Anticiperend op de nieuwe wet, moeten zorgkantoren, zorgverzekeraars en gemeenten bij de inkoop van zorg nu al een grondige screening doen van nieuwe zorgaanbieders. Bij veel van de fraudegevallen zijn namelijk patronen te herkennen die met een simpele screening boven tafel te krijgen zijn. Zo blijkt uit onderzoek dat zorgfraudeurs buitengewoon hoge winsten boekten – gemiddeld 20 procent winst ten opzichte van de gangbare 3 procent. Ook blijkt dat zorgfraude vaak wordt gepleegd door bestuurders met een strafblad - in 57 procent van de gevallen. Maar ook persoonlijke holdings met opvallende jaarcijfers, betrokkenheid bij eerdere faillissementen en doorstarts of bestuurders met meerdere zorgaanbieders op hun naam, komen bovengemiddeld vaak voor. 

Wanneer instanties op voorhand kritisch op deze signalen gaan letten, zijn malafide zorgaanbieders sneller te herkennen en kan fraude worden voorkomen. Ditzelfde zien we al gebeuren bij de Bibob-wetgeving en de aanpak tegen fraude en witwaspraktijken bij horecagelegenheden. Er is dus geen enkele reden om hier in de zorg nog langer mee te wachten.

Gelijkaardige publicaties