Mijn bedrijf geraakt in moeilijkheden. Wat kan ik doen?

Iedere dag probeert u als ondernemer van uw bedrijf een succes te maken. Toch kan uw onderneming door onvoorziene omstandigheden – een tegenvallende markt of een faillissement van een belangrijke debiteur – in de financiële problemen geraken. Daardoor zou u zich de vraag kunnen stellen of het nog langer zinvol en verantwoord is om uw onderneming verder te zetten.

U dient zich in dat geval twee zaken af te vragen:

1. Is het echt nodig om de spreekwoordelijke stekker uit de onderneming te trekken? Mogelijk zijn er nog alternatieven.
2. Op welke wijze dient de stopzetting te gebeuren als u privé zo weinig mogelijk risico wilt lopen?

Beëindiging onderneming

De wijze waarop een onderneming het beste beëindigd kan worden, is afhankelijk van de door u gekozen rechtsvorm. Exploiteert u een eenmanszaak, een personenvennootschap (bijvoorbeeld een VOF of maatschap) of onderneemt u via een BV?

Gaan we er even van uit dat u onderneemt via een BV, dan zijn er in de regel drie manieren waarop u de onderneming kunt beëindigen:

1. Via een ontbinding en vereffening;
2. Via een turboliquidatie;
3. Via een faillissement

1. Ontbinding en vereffening

Ontbinding en vereffening van een vennootschap is de door de wet voorgeschreven wijze waarop een vennootschap beëindigd kan worden als de baten van de vennootschap de schulden overtreffen. Als u bijvoorbeeld verwacht dat de vennootschap verlies zal lijden, welk de vennootschap in de toekomst niet meer zal kunnen dragen, kunt u overgaan tot ontbinding en vereffening. Al kunnen er ook andere redenen zijn om de onderneming vroegtijdig te staken.

Bij deze wijze van beëindiging moet de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een ontbindingsbesluit nemen. Ze benoemen een vereffenaar die het vermogen van de vennootschap te gelde maakt. De opbrengst gaat in eerste instantie naar de schuldeisers. Het (eventueel) restant wordt verdeeld onder de aandeelhouders.

2. Turboliquidatie

Indien er geen baten en geen schulden zijn, hoeft u niet tot ontbinding en vereffening over te gaan. In dat geval kunt u de vennootschap “turboliquideren”. Bij deze wijze van beëindiging neemt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een besluit tot turboliquidatie. Daarna wordt van de ontbinding en het ophouden te bestaan opgave gedaan bij de Registers van de Kamer van Koophandel waar de vennootschap staat ingeschreven. Vereffening blijft bij turboliquidatie dus achterwege omdat er simpelweg niets te vereffenen valt.

Aan turboliquidatie zijn wel enkele risico’s verbonden, zodat van belang is dat u zich ter zake goed laat adviseren. Onduidelijk is bovendien ook nog of turboliquidatie überhaupt mag indien de vennootschap weliswaar geen baten, maar wel nog schulden heeft. De rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2016:3490) en het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:RBMNE:2013:4941) zijn in recente uitspraken van mening dat turboliquidatie niet uitgesloten is als er ook nog schulden zijn.

3. Faillissementsaanvraag

Kan de vennootschap op korte termijn niet meer aan haar betalingsverplichtingen voldoen? Zijn er meerdere schuldeisers van wie de vorderingen onbetaald blijven? Dan verkeert de vennootschap in de regel in een toestand dat zij heeft opgehouden te betalen. U dient in dat geval het faillissement van de vennootschap aan te vragen. U wilt immers niet dat u later verweten wordt dat u “te lang doorgemodderd heeft”. Of dat een crediteur u verwijt dat u bij het aangaan van een overeenkomst met hem al wist (of behoorde te weten) dat de vennootschap de overeenkomst niet meer zou kunnen nakomen.

In dergelijke gevallen loopt u namelijk het risico persoonlijk aansprakelijk gesteld te worden voor het onbetaald blijven van vennootschapsschulden. In de regel doet u er overigens sowieso verstandig aan om, voorafgaand aan het faillissement, goed in kaart te brengen of en zo ja welke risico’s er voor u in privé verbonden zijn aan een daadwerkelijk faillissement.

Bij eigen aangifte tot faillissement neemt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een besluit tot faillissementsaanvraag, waarna een verzoekschrift bij de rechtbank ingediend wordt. Daarin wordt verzocht om faillietverklaring van de vennootschap. Dit gebeurt in de regel door een advocaat, maar dit is niet verplicht.

Conclusie

Een van de moeilijkste keuzes voor een ondernemer is besluiten of, wanneer en op welke wijze de onderneming beëindigd moet worden. Bij deze lastige keuze kunnen gespecialiseerde advocaten u bijstaan. Zij kunnen dan direct onderzoeken of er geen alternatieven zijn voor beëindiging van de onderneming, zodat u misschien toch verder kunt ondernemen. Want is dat niet wat u het liefste wilt?