Wat moet u doen als uw bedrijf failliet gaat?

Het is de schrik van elke ondernemer. U heeft jarenlang uw hart en ziel in uw organisatie gestopt, maar door een teruglopende omzet en andere omstandigheden kunt u uw rekeningen niet meer betalen. Ook uw bank wilt u geen geld meer lenen:  een faillissement is aanstaande. Wat moet u doen wanneer een faillissement onafwendbaar is? 

Stap 1: Het aanvragen van het faillissement

Het daadwerkelijke faillissement moet eerst aangevraagd worden. In plaats van te wachten tot twee of meer schuldeisers dit doen, kunt u ook zelf naar een advocaat stappen voor een faillissementsaanvraag. U moet in dit geval kunnen bewijzen dat u niet meer aan uw betalingsverplichtingen kunt voldoen. Ook wanneer uw schuldeisers het faillissement aanvragen, is het verstandig een advocaat in de hand te nemen. Een faillissementsprocedure is een ingewikkeld juridisch proces. Wanneer u zelf onvoldoende verstand heeft van dit proces, kunt u mogelijk nog meer kapot maken dan u lief is. 

Stap 2: Uitspraak rechter

Hoewel u of uw schuldeisers overtuigd kunnen zijn van uw faillissement, zal de rechter dit uiteindelijk moeten beoordelen. Elke ondernemer krijgt de mogelijkheid om zich te verweren tegen de aanvraag van een faillissement of een verzoek in te dienen voor wettelijke schuldsanering. De rechter beslist uiteindelijk uw lot. Er zijn hierin drie mogelijke uitspraken:

1. Faillissementsaanvraag afgekeurd: volgens de rechter kunt u nog wel aan uw betalingsverplichting voldoen. In dat geval is het hierna ‘business as usual’ en dient u uw werkzaamheden weer op te pakken.
    
2. Faillissement wordt schuldsanering: als natuurlijk persoon kan de rechtbank oordelen dat u een saneringsplan krijgt om uw bedrijf waar mogelijk te redden, onder leiding van een bewindvoerder. Het doel hierbij is om met uw schuldeisers om tafel te gaan om tot een akkoord te komen over bijvoorbeeld een vermindering van uw opstaande schuld. Verandering in faillissementswetgeving zal het in de toekomst makkelijker maken om tot een akkoord te komen met uw schuldeisers. 
    
3. Failliet verklaard: wanneer de rechter beoordeelt dat u niet meer aan uw verplichtingen kunt voldoen, wordt u failliet verklaard.

In dit geval wordt er een curator en een rechter-commissaris aangesteld die volledig zeggenschap krijgen over uw bedrijf. Onderstaande stappen beschrijven het proces in het geval van een faillissement.  

In plaats van te wachten tot twee of meer schuldeisers dit doen, kunt u ook zelf naar een advocaat stappen voor een faillissementsaanvraag.

Stap 3: Failliet verklaard: curator en rechter-commissaris worden benoemd

Wanneer de rechter het faillissement heeft uitgesproken, wordt een curator en een rechter-commissaris benoemd. De curator (vaak een advocaat) voert het beheer over de bezittingen en dient in het belang van de schuldeisers de boedel te gelde te maken. 

De rechter-commissaris houdt toezicht op de werkzaamheden van de curator. Daarnaast heeft deze nog enkele aanvullende bevoegdheden, zoals het oproepen en horen van getuigen. De rechter-commissaris moet toestemming geven voor het ontslaan van personeel of de verkoop van inboedel c.q. goederen.

Stap 4: De curator inventariseert de schulden

De curator beheert uw bedrijf en zal daarnaast de schulden en uw vermogen naast elkaar leggen. Samen met u wordt gekeken wat de opstaande schulden zijn, zodat er contact opgenomen kan worden met uw schuldeisers. Daarnaast zullen ook schuldeisers contact opnemen met de curator, doordat uw faillissement landelijk bekend moet worden gemaakt. In deze fase zal de curator:  

• Het vonnis openbaar maken in een landelijk dagblad.
• Een lijst met schulden en baten opstellen.
• Een verificatievergadering voorbereiden, waar de lijst met schulden wordt vastgesteld.

In deze fase bent u handelingsonbevoegd, wat betekent dat u elke beslissing voor uw bedrijf moet afstemmen met uw curator. Ook wordt er van u verwacht mee te werken met de administratie van uw bedrijf en het inventariseren van de inboedel. 

Stap 5: De curator verdeelt de opbrengst

Wanneer alle schuldeisers bekend zijn en ook bekend is hoeveel waarde er nog in het bedrijf zit, gaat de curator in onderhandeling met de schuldeisers. Meestal doet de curator een voorstel aan de schuldeisers. De ‘gewone’ schuldeisers, ook wel concurrente schuldeisers genoemd, moeten de preferente schuldeisers voor zich dulden; dit zijn o.a. de fiscus, het UWV en de bank. Daarnaast is er een wettelijke verdeelsleutel die in acht moet worden genomen.

Stap 6: De afronding van het faillissement

De afronding van het faillissement is afhankelijk van het feit of de schuldeisers hun geld hebben gekregen. Er kunnen drie situaties ontstaan:

• Alle schulden zijn afbetaald: het faillissement is afgerond en u kunt verder met uw leven.
• Homologatie: de curator bereikt een akkoord met tenminste 75% van de schuldeisers en laat dit bekrachtigen door de rechter. 
• Geen akkoord: minder dan 75% van de schuldeisers gaan akkoord met de voorgestelde regeling, waarna de overgebleven waarde uitgekeerd wordt volgens de wettelijke verdeelsleutel. De niet betaalde schulden blijven bestaan. Al naar gelang u persoonlijk aansprakelijk bent voor de schulden kunnen schuldeisers verhaal op u halen.

Een nieuwe start

Een faillissement is vaak het einde van een lange lijdensweg voor onderneming en ondernemer, maar kan ook de start zijn van een nieuw begin. Steeds vaker wordt er een doorstart gemaakt; ook de wetgeving in Nederland wordt daar nu op aangepast. Wanneer u die intentie heeft, is het zaak snel te handelen: zorg dat er een businessplan voor na het faillissement is, licht de curator in en betrek uw bank bij uw plannen. Meer over een doorstart kunt u lezen in dit blog.

• Wilt u meer lezen over faillissementen? Lees ook ons blog over faillissementsoorzaken.