Hoe goed is uw aanpassingsvermogen?
Terug naar overzicht
blog

Adaptief ondernemen: wat is het effect van uw omgeving op uw strategische keuzes?

Jaarlijks komt het World Economic Forum met een ranking van alle landen op concurrentievermogen. Het concurrentievermogen zegt veel over de productiviteit en innovatie in een land. In 2019 bleek Singapore een uitblinker, gevolgd door de VS, die in 2018 nog bovenaan stond. Nederland bereikte een mooie vierde plaats, waaruit af te leiden is dat we een enorm innovatief en productief land zijn, en goed in staat zijn te concurreren met onze omgeving. Maar waarom is het zo belangrijk voor bedrijven om ontwikkelingen in hun omgeving in de gaten te houden? En tot op welke hoogte zouden bedrijven hiermee bezig moeten zijn? 

Voor welke bedrijven is het bij uitstek van belang om adaptief te zijn?

In dynamische industrieën is het bij uitstek van belang om als bedrijf goed op de hoogte te blijven van veranderingen in de omgeving. Adaptief zijn is een sleutelvaardigheid: het in staat zijn om u aan te passen.

Omdat er in dynamische industrieën (zoals in de creatieve industrie) continu nieuwe ontwikkelingen zijn die voor radicale veranderingen zorgen, is het juist hier van groot belang om u als bedrijf aan te passen aan veranderende omstandigheden. In stabiele industrieën is het daarentegen van minder groot belang om over deze vaardigheid te beschikken. Aangezien er minder in de omgeving verandert, de veranderingen klein zijn en vaak geleidelijk gebeuren, wordt er minder flexibiliteit van de bedrijven in deze industrieën vereist.

De uitdaging van aanpassingsvermogen

Nieuwe spelers in het veld hebben vaak weinig moeite om zich aan te passen: zij zijn in veel gevallen juist degenen die veranderingen in gang zetten. Waar jonge bedrijven nog flexibel zijn, zitten de grotere gevestigde bedrijven vaak vast aan een bedrijfsstructuur en daarbij horende patronen. Dit heeft zijn voordelen, maar ook zeker zijn nadelen.

Wanneer bedrijven slechts focussen op het verdiepen van bestaande vaardigheden maar niet meer verder kijken naar welke nieuwe skills er mogelijk in de toekomst nodig zullen zijn, brengt dit de nodige risico’s met zich mee.

De geschikte bedrijfscultuur creëren: reflecteer!

Hoe organiseert u uw bedrijf zo dat u uw aanpassingsvermogen vergroot? Een belangrijke eigenschap voor bedrijven die innovatiever willen worden is reflecteren. Onderzoek toont aan dat dit met name in kleinere bedrijven zijn vruchten afwerpt. Hierbij staat het kritisch en constructief op uzelf reflecteren centraal.

Het is de taak aan managers om het uitwisselen van kennis door de organisatie heen te stimuleren. Er zijn veel verschillende manieren waarop u als manager dit kunt doen: rouleer taken, bespreek de leerpunten van een project na, zet speciale discussiegroepen op en ga zo maar door.

Creëer een werkomgeving waar ruimte is om te leren

Het is van groot belang om een werkomgeving te creëren waar blijven leren centraal staat. Leiders kunnen dit doen door inspirerend te zijn, werknemers intellectueel uit te dagen en ze als individuen te ondersteunen. De grote uitdaging voor bedrijven is het vinden van de balans tussen efficiëntie en innovatie. Deze eigenschap noemen we ook wel ambidexteriteit. De processen van enerzijds exploiteren van bestaande vaardigheden en anderzijds het verkennen van nieuwe kansen verschillen namelijk erg van elkaar. Het is lastig om beide binnen een organisatie hand in hand te laten gaan.

Om als organisatie zowel efficiënt als innovatief te werk te gaan, kan een samenwerking met uw beste klanten tot mooie uitkomsten leiden, zoals inzichten in de wensen en behoeften van uw klanten.

Er bestaat echter niet één ideale verhouding tussen exploiteren en verkennen die voor alle bedrijven geldt: dit verschilt enorm per bedrijf en is met name afhankelijk van de industrie waarin een bedrijf actief is. In een stabiele industrie is het verstandig om te focussen op exploiteren/efficiëntie verhogen, terwijl u zich als u in een dynamische industrie actief bent beter kunt richten op kansen die zich in uw omgeving opdoen. Zo mist u de boot niet wanneer er een radicale verandering optreedt.

Behoed uzelf voor deze valkuilen

In een dynamische omgeving, moet u als bedrijf behoedzaam zijn voor kortzichtigheid. Wanneer u letterlijk alleen focust op wat zich in uw buurt afspeelt, loopt u het risico om het complete plaatje te missen. Overzicht houden over het grote geheel is met name voor het topmanagement van bedrijven van groot belang, voor het nastreven van een succesvolle strategie. Drie valkuilen waarvoor u zich moet behoeden:

  • Ruimtelijke kortzichtigheid – Dit komt voor wanneer u het grote geheel uit het oog verliest, en zich alleen focust op wat zich binnen de organisatie afspeelt.
  • Tijdsgebonden kortzichtigheid – Dit komt voor wanneer u beslissingen maakt met oog op korte termijn doelen, maar vergeet u te richten op de lange termijn.
  • Over het hoofd zien van falen – Dit komt voor wanneer u vooral oog heeft voor de successen en hierdoor niet genoeg aandacht besteedt aan dingen die verbetert moeten worden.

Begin bij het begin

Naast het in de gaten houden en bijsturen van wat er binnen uw organisatie gebeurt, is het dus ook zaak om te letten op wat er daarbuiten gebeurt. Zo kunt u betere lange termijn doelen opstellen en het overzicht houden van het grotere geheel.

Om erachter te komen wat er zich afspeelt binnen de markt waarin u actief bent en waar uw groeikansen liggen, kunt u een marktanalyse uitvoeren. Zo kunt u er bijvoorbeeld achter komen in hoeverre de markt waarin u opereert financieel gezond is.

Meer weten over het uitvoeren van een marktanalyse? Bekijk de casestudie of vraag naar meer informatie.

Gelijkaardige publicaties