De rol van de accountant in risk management

De kwaliteit van accountantscontroles schiet structureel tekort, concludeert IFIAR. De internationale federatie van accountantstoezichthouders trof 1.260 tekortkomingen aan in 989 accountantscontroles van beursgenoteerde bedrijven en systeembanken in 38 landen.

De handtekening van de accountant is niet zo betrouwbaar als die zou moeten zijn, concludeert NRC Handelsblad. Wat betekent dit voor het risk management van uw onderneming

Risk management en de accountantscontrole

Volgens de beroepsregels voor accountants (COS 315) dient een accountant inzicht te hebben in onder meer de interne beheersingsomgeving en het risico-inschattingsproces van een onderneming.

Het onderkennen van bedrijfsrisico’s die relevant zijn voor de doelstellingen van de financiële verslaggeving.Op grond van COS 315.15 verwerft de accountant inzicht of er een proces bestaat voor:

• Het inschatten van de significantie van deze risico’s.
• Het inschatten van de waarschijnlijkheid dat zij voorkomen.
• Het beslissen tot het ondernemen van acties gericht op het inspelen op deze risico’s.

Maar in de praktijk hebben accountants nog te weinig oog voor risicomanagement, signaleerde de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) eind vorig jaar in een publieke management letter. Volgens de beroepsorganisatie biedt de huidige controleverklaring onvoldoende ruimte voor de visie van de accountant op de kwaliteit van het risicomanagement. Internationaal wordt gewerkt aan een beter model. Volgens de NBA past het bij de accountant om vanuit zijn maatschappelijke rol aandacht te besteden aan risicomanagement. De organisatie raadt accountants onder meer aan om in het controleteam een specialist op te nemen met kennis van risicobeheersing, te overwegen zelf meer informatie te geven over de kwaliteit van het risicomanagement in de controleverklaring en een expertisecentrum in te richten waar accountants terecht kunnen met hun vragen over risicomanagement.

De rol van de risicomanager

Maar ook risicomanagers zelf zijn er nog niet. Eerder schreef ik al dat de ontwikkeling van risicomanagement in Nederland nog in de kinderschoenen staat. Ook de NBA constateert een aantal tekortkomingen. Zo zijn risicomanagementsystemen nu vaak nog teveel gericht op operationele problemen, terwijl bestuurders juist behoefte hebben aan strategische risico-informatie. Ook wordt de menselijke factor gemakkelijk vergeten, terwijl het succes van risicomanagement in hoge mate wordt bepaald door de cultuur en het gedrag van medewerkers. Met de publieke management letter over risicomanagement heeft de NBA een bijdrage willen leveren aan de ontwikkeling van en de discussie over risicomanagement. In de managementletter worden vijf signalen en aanbevelingen genoemd waar ook risicomanagers hun voordeel mee kunnen doen.

Advies aan risicomanagers: start zelf de discussie

Risicomanagers kunnen profiteren van de risicomanagement werkzaamheden die de externe accountant op grond van de beroepsregels dient te hebben uitgevoerd, stelde Gertjan Stoker, managing partner bij het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement (NAR), vorig jaar in een blog. Ik sluit me aan bij zijn advies. Start zelf de discussie op met uw externe accountant over het risicomanagement van uw onderneming.